Sau gần hai năm xây dựng sự nghiệp viết lách từ con số 0, mình đã học được rất nhiều bài học bổ ích.
Lạ lùng thay, mình phát hiện ra những gì mình học được trên hành trình viết lách đôi khi lại không hoàn toàn về viết lách.
Đó là những bài học về cuộc sống mà mình có thể áp dụng trong bất cứ lĩnh vực nào.
Cùng mình khám phá 10 bài học đắt giá này là gì và thử suy nghĩ xem liệu chúng có giúp gì cho con đường sự nghiệp của bạn không nhé!
Bài học 1: Đừng chỉ ngồi yên một chỗ phỏng đoán, hãy hành động
Trong viết lách mình có thể nói, bạn sẽ không bao giờ biết độc giả thích gì cho đến khi nhấn nút “Đăng”
Ngồi một chỗ phỏng đoán, nghiên cứu tài liệu, tìm kiếm thông tin không thể đem lại cho bạn câu trả lời chính xác. Muốn biết độc giả quan tâm đến những điều gì và nội dung bạn chia sẻ có hữu ích với họ không, chỉ có một cách là nhấn nút “Đăng” .
Thêm nữa, nếu bạn chỉ viết và để đó, không chia sẻ công khai với mọi người, dù bạn có viết hay tới đâu, chẳng ai có thể tìm thấy và đọc bài viết của bạn.
Bài học 2: Đừng để ý đến người khác, tập trung vào những gì mình có thể làm.
Lúc mới bắt đầu viết, thậm chí còn chưa đăng bài viết, mình đã sợ hãi có người đọc những gì mình viết và đưa ra nhận xét không tốt.
Sự thật là, những bài viết đầu tiên của mình hầu như chẳng có ai like (khi đăng trên fanpage), hoặc một vài like (của bạn bè động viên trên trang cá nhân) chứ đừng nói gì đến share hay comment.
Phần lớn mọi người sẽ không quan tâm đến những gì bạn viết. Điều họ quan tâm là bài viết của bạn giúp được gì cho họ.
Vì vậy, thay vì lo lắng, hãy thử chuyển hướng tư duy thế này.
Thời điểm chưa có nhiều người quan tâm đến những gì bạn viết là lúc bạn có thể hiện bản thân một cách thoải mái nhất mà không cần suy nghĩ quá nhiều. Bạn có thể viết về những điều mình thích, những gì mình đã học hỏi trên hành trình, những khó khăn mình đã trải qua, những vấn đề mình đã tự giải quyết.
Chắc chắn, sẽ có người trải nghiệm tương tự với bạn, gặp phải vấn đề như bạn, họ sẽ thấy được điểm tương đồng và bắt đầu quan tâm đến bạn.
Dù họ quan tâm thế nào (kể cả đưa ra nhận xét không tốt) vẫn có nghĩa bạn đã làm tốt.
Vì bạn đã khiến họ quan tâm đến bạn.
Bài học 3: Cách hiệu quả nhất để đánh giá bạn đã làm tốt hay chưa?
Là thực hành càng nhiều càng tốt, càng lâu càng tốt
Bởi có như vậy, bạn mới có một cái nhìn khách quan về những gì bản thân cố gắng. Nếu chỉ mới bắt đầu một tuần, hai tuần, khi mà chưa ai biết đến bạn, bạn đã vội đưa ra kết luận về nỗ lực của bản thân, thì kết luận này không đáng tin chút nào.
Thời gian sẽ cho bạn câu trả lời cho những điều bạn băn khoăn.
Dành một thời gian dài (3-6 tháng) học hỏi, thực hành viết liên tục và theo dõi kết quả bài viết của mình, bạn sẽ có một bức tranh rõ ràng hơn về những gì mình đã làm được.
Mình đã làm tốt ở chỗ nào, chưa tốt ở chỗ nào, nội dung mình hữu ích với đối tượng nào, họ thường có những băn khoăn gì, mình nên làm gì để thay đổi,…là những điều bạn có thể nhận ra..
Bài học 4: Điều quan trọng nhất trong viết lách là viết. Tương tự với những công việc khác.
Thay vì viết, mình thường xuyên làm những việc khác cho cảm giác như việc viết đang có tiến triển. Đó là tìm tài liệu, đọc tài liệu, xem tài liệu, ghi chép về tài liệu..không hồi kết. Gần đây mình biết “trì hoãn tích cực” là cái tên dành cho tình trạng này. Thay vì làm việc cần làm, bạn kiếm cớ để làm một việc khác có vẻ liên quan nhưng kết quả là bạn vẫn không thể hoàn thành công việc của mình.
Hãy để viết chỉ đơn giản là viết và là một điều gì đó thú vị với bạn. Cầm bút lên, ghi chép những gì bạn đang suy nghĩ trong đầu ra trang giấy. Có thể đó là những dòng nguệch ngoạc không đầu không cuối. Nhưng bạn tìm thấy niềm vui, ý nghĩa, bình yên.
Sau đó, bạn có thể dành thời gian cho việc biên tập lại những gì đã viết. Lúc này, nếu cần nghiên cứu, hãy cho mình một khoảng thời gian cụ thể (30 phút chẳng hạn) và tuân thủ thời hạn này. Như vậy, bạn có thể viết nhiều hơn và hiệu quả hơn.
Bài học 5: Không có một công thức cụ thể nào cho thành công
Có thể bạn sẽ tìm thấy khá nhiều hướng dẫn giúp bạn đạt được một điều gì đó. Nhưng đừng chỉ áp dụng y chang những gì mọi người chia sẻ, càng không nên lấy đó làm quy chuẩn buộc bản thân phải tuân theo mà không có sự đào sâu tìm tòi, nghiên cứu, phát triển.
Trong mọi hoàn cảnh, hãy học một cách chủ động, tỉnh táo. Đi kèm với đó là thực hành và soi chiếu vào bản thân để tìm ra con đường phù hợp với mình, dù đó là việc xác định ngách, phong cách viết, xây dựng sự nghiệp viết lách hay bất kỳ một điều gì khác.
Bài học 6: Bước qua giới hạn giúp bạn khám phá thêm nhiều điều về bản thân
Mình từng không bao giờ nghĩ rằng bản thân có thể viết được một bài phỏng vấn nhân vật, đặc biệt là những nhân vật có tầm ảnh hưởng nhất định.
Vậy mà, mình đã bước qua niềm tin giới hạn đó để viết.
Hoàn thành được một bài, mình lại viết bài thứ 2 (dù vẫn sợ), bài thứ 3 (dù vẫn sợ), bài thứ 4 (dù vẫn sợ nhưng đã bớt đi tí chút),…
Trải nghiệm này giúp mình biết bản thân có thể viết bài phỏng vấn. Không những vậy mình còn biết bản thân thích làm việc 1:1 với mọi người và có khả năng lắng nghe tốt. Từ đó, mình sử dụng những gì khám phá được để phát triển bản thân hơn nữa.
Bài học 7: Phần lớn việc so sánh bản thân với người khác có ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của bạn.
So sánh bản thân với người khác khiến bạn quên mất phải tập trung vào những việc có ý nghĩa với mình đồng thời có thể mang lại những hệ quả tiêu cực cho bạn. Bạn có thể đánh mất niềm tin vào chính mình, mất đi động lực bạn đang có, thậm chí tác động xấu đến tâm lý của bạn và là nguyên nhân chính dẫn đến việc bỏ cuộc, nếu bạn không biết xử lý đúng cách.
Liệu bạn có nhận ra?
Việc so sánh bản thân với người khác thực chất là một sự so sánh khập khiễng, không cần thiết, và cực kỳ phí phạm thời gian.
Nếu không thể khiến việc so sánh trở thành động lực giúp bạn tiến lên, cố gắng loại bỏ những suy nghĩ độc hại này ra khỏi tâm trí của bạn bằng cách nhắc nhở bản thân chỉ có bạn mới có thể hành động thay đổi cuộc đời của mình.
Bài học 8: Làm việc hăng say nhưng cũng cần nghỉ ngơi hợp lý
Thời gian đầu làm việc tự do, mình làm việc như điên, cảm giác như bị công việc cuốn trôi không thể dừng lại. Mình làm việc 12 tiếng một ngày, thậm chí là hơn, kể cả thứ 7 chủ nhật.
Thế rồi, các bạn nhỏ đã khiến mình phải nhìn lại.
Rõ ràng mình bắt đầu công việc tự do với mục đích lớn nhất là dành thời gian cho con cái.
Còn bây giờ, mình đang làm cái quái gì thế này?
Thời gian cho con cái, gia đình thậm chí cho chính bản thân mình ở đâu?
Giật mình tỉnh thức, mình dần học cách loại bỏ những việc không cần thiết ra khỏi danh sách làm việc, chú trọng nhiều hơn đến thời gian dành cho con, và thời gian nghỉ ngơi cho chính bản thân mình, đặc biệt cố gắng xây dựng thêm vài thói quen có ích cho sức khỏe.
Bài học 9: Không sao cả dù bạn phát triển chậm, chỉ cần tốt hơn 1% mỗi ngày là đủ.
Nếu nhìn xung quanh, có lẽ mình là một con rùa chậm chạp trên hành trình viết.
Nếu mọi người đi được vài quãng đường, có lẽ mình mới ở trong chặng đường đầu tiên.
Nhưng khi nhìn kỹ vào bản thân, mình biết đây là sự phát triển dù chậm nhưng có ý nghĩa với riêng mình. Và mình chỉ có một tiêu chí để đo lường cho việc mình có hài lòng với những gì đã cố gắng hay không đó là hỏi bản thân xem liệu mình có tốt hơn 1% so với ngày hôm qua hay không?
Nếu như hôm nay mình có thêm một bài viết đăng tải trên website, mình tư vấn được thêm cho một độc giả trên hành trình viết của học, mình phát triển được một phần cho khóa học của sắp tới, mình đã hoàn thành được 1% bé nhỏ này.
Vậy là đủ.
Trên đây là 9 bài học mình đã học được khi xây dựng sự nghiệp viết lách trong gần hai năm qua. Nhìn lại, thực sự đây là một hành trình gian nan, vất vả nhưng cực kỳ xứng đáng. Mình hy vọng những chia sẻ ngày hôm nay của mình sẽ giúp những ai đang gặp khó khăn trên hành trình viết vững tin hơn trên chặng đường sắp tới.
Với những bạn không theo đuổi sự nghiệp viết lách, mong rằng mọi người có thể thi thoảng dành thời gian nhìn lại hành trình phát triển của bản thân để rút ra những bài học kinh nghiệm quý giá giúp nâng tầm sự nghiệp trong tương lai.
Khi bạn sẵn sàng, đây là 4 cách mình có thể giúp bạn:
1. Đặt lịch hẹn tư vấn miễn phí 30 phút với The Introvert Writer để được giải đáp các vấn đề liên quan đến hiểu về bản thân, rèn luyện tư duy, kỹ năng phù hợp để tự tin phát triển bản thân và sự nghiệp.
2. Sử dụng các dịch vụ done-for-you từ The Introvert Writer để rút ngắn hành trình phát triển của bạn. Hiện tại mình đang cung cấp dịch vụ tạo blog cá nhân và dịch vụ viết bài chuyên nghiệp.
3. Tham gia các khoá học online tự học theo tiến độ với chi phí hợp lý giúp phát triển kỹ năng (Kickstart Your Website nhằm phát triển kỹ năng làm blog/website, Writing Online Jumpstart nhằm phát triển kỹ năng viết online).
4. Tham gia các khoá học đồng hành 1:1 (5 khoá chuyên biệt – Write to Success về viết, Dreamer to Blogger về blog, Your Heart Centered Brand về thương hiệu cá nhân, Product Service Blueprint về sản phẩm dịch vụ, Way to Freedom – khoá học đặc biệt chuyên sâu hướng dẫn lộ trình từ A-Z phát triển sự nghiệp tự do) để The Introvert Writer đồng hành cùng bạn phát triển kỹ năng, xây dựng sự nghiệp, tự chủ về thời gian, gia tăng thu nhập và sống đời mơ ước.
